Muzeum Kresów w Lubaczowie pod koniec listopada br. zakupiło do swoich zbiorów dwie cenne ikony pochodzące z terenów dawnej eparchii przemyskiej – ikonę św. Jana Chrzciciela (kon. XVII w.) oraz Wniebowstąpienia Pańskiego (pocz. XVIII w.).
Oba obiekty są przykładem najlepszego okresu rozwoju malarstwa ikonowego na ziemiach ruskich dawnej Rzeczypospolitej, szczególnie na terenie eparchii przemyskiej (XVII/XVIII w). Ikony, cenne pod względem artystycznym i ideowym, są dowodem wysokiego poziomu sztuki cerkiewnej dawnej Rzeczypospolitej. Dzięki zakupowi przez Muzeum ikony trafią do zbiorów publicznych i zostaną udostępnione zwiedzającym, szczególnie osobom zafascynowanym bogactwem i niepowtarzalnością sztuki Kresów.
Zdecydowana część kolekcji Muzeum wiąże się z dziedzictwem kulturowym Kresów dawnej Rzeczypospolitej, do których, pod względem kulturowym, zalicza się obszar ziemi lubaczowskiej i pogranicza polsko-ukraińskiego (dawniej polsko-ruskiego). Są to nie tylko zbiory związane z archidiecezją lwowską obrządku łacińskiego, która po II wojnie światowej znalazła w Lubaczowie swoją siedzibę, ale również malarstwo ikonowe.
Ikony eksponowane są w gmachu głównym Muzeum na wystawie stałej „Dziedzictwo Kresów”, w przestrzeni czytelni Muzeum oraz w swym naturalnym środowisku, jakim jest cerkiew pw. św. Paraskewy w Radrużu (k. XVI w.), jedna z najstarszych cerkwi drewnianych w Polsce, pełniąca obecnie rolę oddziału lubaczowskiego Muzeum, wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO i listę Pomników Historii. Głównym elementem wystroju tej świątyni jest ikonostas i ołtarze boczne (XVII–XVIII w.).
Łącznie w Muzeum Kresów Lubaczowie, zarówno jako zbiory własne, jak i depozyt Podkarpackiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, znajduje się prawie dwieście ikon. Są to zbiory skromne w stosunku do roli jaką Muzeum pełni w regionie w zakresie badań i popularyzacji sztuki cerkiewnej oraz działań na rzecz ochrony dziedzictwa sakralnego, a także w porównaniu do kolekcji innych muzeów o podobnym profilu: w Sanoku, Łańcucie, Przemyślu i Nowym Sączu.
Kolekcja ikon Muzeum Kresów w Lubaczowie obejmuje obiekty od XVI do początku XX w. Ukazują one przemiany malarstwa sakralnego Cerkwi wschodniej pod względem ikonograficznym i formalnym. Do najcenniejszych należą ikony, w tym fragmenty ikonostasów i ołtarzy bocznych, które pierwotnie znajdowały się na wyposażeniu cerkwi w Cewkowie, Gorajcu, Radrużu, Starych Oleszycach, Starym Bruśnie, Starym Dzikowie, Woli Wielkiej, Wólce Żmijowskiej. Wśród nich wyróżniają się unikalne w skali kraju zabytki: dwustronna, epitafijna i procesyjna ikona ze scenami Zwiastowania i Ukrzyżowania (1648 r.) z cerkwi pw. św. Paraskewy w Radrużu, ikona Pokrow Bogurodzicy (pocz. XVIII w.) z cerkwi pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Gorajcu, na której ukazane są postacie pary królewskiej Jana III Sobieskiego i Marii Kazimiery, a także zespół ikon z ikonostasu i ołtarzy bocznych z cerkwi pw. św. Dymitra w Starym Dzikowie (pocz. XX w.), dzieła Osypa Kuryłasa, wybitnego ukraińskiego malarza z 1. połowy XX wieku. Do zbiorów Muzeum Kresów w Lubaczowie trafiły także cenne ikony domowe z terenów Ukrainy wschodniej i Rosji, przekazane przez Urząd Celny w Przemyślu.
- Dwie nowo zakupione ikony będzie można podziwiać na wystawie stałej „Dziedzictwo Kresów” w gmachu głównym Muzeum Kresów w Lubaczowie w drugiej połowie grudnia br. Serdecznie zachęcamy do odwiedzin. - zaprasza Muzeum Kresów Lubaczowie